De Locatie

Foto
Naam kerk
Sint Bonifatiuskerk
Straat - nr
van Vredenburchweg 67
Postcode
2282 SE
Plaats
Rijswijk
Regio
Vlietstreek
Provincie
Zuid Holland
Longitude
4.3298301
Latitude
52.0525567

De Historie

Jaar eerste werken
1880
Historie
  • 1880 - Nieuwbouw door firma Gradussen in Dennenburg
  • 1951 - Verplaatsing door Gebroeders Vermeulen naar Bokhoven
  • 1983 - Verplaatsing/aanpassing door Jos Laus naar Rijswijk
  • 1998 - Onderhoud/uitbreiding door Jos Laus
Algemeen

De firma Gradussen bouwde rond 1880 een klein orgel voor de Sint Michaëlskerk in Dennenburg. Zij gebruikten deels ouder pijpwerk.

1951 - Overplaatsing naar Bokhoven

In 1951 werd de kerk gesloten en het orgel is door Vermeulen gereviseerd en overgebracht naar de kerk van Heilige Antonius Abt in Bokhoven. Vermeulen legde daarbij een vrij pedaal aan met een pneumatische Subbas 16'. De kas en het front werden ingrijpend gewijzigd.

1983 - Overplaatsing naar Rijswijk

Toen men in Bokhoven na de kerkrestauratie een fraai orgel van Mitterreiter uit 1790 kon kopen, werd het Gradussen-orgel te koop aangeboden. Organist Jos Laus liet het aankopen en plaatste het met hulp van vele vrijwilligers in Rijswijk als koororgel.

Het orgel kreeg een nieuwe orgelkas in passende neogotische stijl. Verder werd de dispositie uitgebreid met een Cornet IV sterk (discant), afkomstig uit de voorraad van de firma Adema-Schreurs. Ook plaatste men een nieuwe Viola di Gamba, overigens met deels ook pijpwerk uit de voorraad van Adema.

Het groot en klein octaaf van de Prestant 4' was van zink en is derhalve ook vervangen door nieuw pijpwerk. Tenslotte maakte men een nieuwe windlade voor het pedaal. Een bijzonderheid is dat de discant van de Cornet naar keuze op c' of op cis' kan beginnen. Op 27 november 1983 is het orgel in gebruik genomen in Rijswijk.

1997 - Aanpassingen

In 1997/1998 breidde organist Jos Laus het instrument uit tot een tweeklaviers-orgel. Hij gebruikte daarbij veel 19e eeuwse onderdelen waaronder pijpwerk, pijpstokken en balg. De speeltafel is afkomstig van het Maarschalkerweerd-orgel van de kerk van het Allerheiligst Sacrament in Amsterdam uit 1904. Het orgel werd hierna op 11 oktober 1998 weer in gebruik genomen.

Jos Laus is momenteel nog in het bezit van een fors aantal oorspronkelijke orgel-onderdelen van het Gradussen-orgel van Bokhoven, waaronder klavier en registertrekkers, manuaal walsbord, pedaal walsbord, pedaalklavier, cancellenraam van de windlade en de handbediening van de balg en orgelbank, alsmede een groot paneel van de onderkas.

Orginele dispositie

Vermeulen noteerde (1940) als dispositie:

  • Manuaal (C-g''')
    • Dulciana 8'
    • Bourdon 8'
    • Prestant 4'
    • Fluit 4'
    • Nasard 2⅔'
    • Piccolo 2'
  • Pedaal (C-f')
    • Zachtbas 16' (pneumatisch).

De dispositie in 1951

  • Manuaal (C-f''')
    • Bourdon 8'
    • Viola di Gamba 8' (C-H gecombineerd met Bourdon)
    • Prestant 4'
    • Fluit 4'
    • Piccolo 2'
  • Pedaal
    • Aangehangen met registreerbare Subbas 16' (pneumatisch)

Dispositie na overplaatsing naar Rijswijk:

  • Manuaal
    • Bourdon 8'
    • Viola di Gamba 8' (C-H gecombineerd met Bourdon)
    • Prestant 4'
    • Fluit 4'
    • Piccolo 2'
    • Cornet IV sterk (discant)
  • Pedaal
    • Subbas 16' (alleen groot octaaf), aangehangen
Status orgel
Bespeelbaar

De Dispositie

Bereik
IIP/25
Technisch
  • Manual omvang: C-g'''
  • Pedaal omvang: C-f'
  • Hoofdwerk: 11
  • Positief: 11
  • Pedaal: 3
  • Aantal (spekende) registers: 25
  • Toets tractuur: Mechanisch
  • Register tractuur: Mechanisch
  • Windlade: Sleeplade
Hoofdwerk
  • Bourdon 16'
  • Prestant 8'
  • Violon 8'
  • Roerfluit 8'
  • Fluit Harmonique 8'
  • Octaaf 4'
  • Fluit 4'
  • Octaaf 2'
  • Mixtuur III-V sterk
  • Cornet IV sterk (discant)
  • Trompet 8'
Bovenwerk
Nevenwerk
Echowerk
Zwelwerk
Manuaal
Positief

In zwelkast

  • Bourdon 8'
  • Viola di Gambe 8'
  • Vox Céleste 8'
  • Salicet 4'
  • Nasard 3'
  • Piccolo 2'
  • Terts 1⅗'
  • Larigot 1⅓'
  • Fagot-Hobo 8'
  • Vox Humana 8'
  • Klaroen 4'
  • Tremulant
Onderpositief
Vulstem
Pedaal
  • Subbas 16'
  • Gedektbas 8'
  • Fagot 16'
Koppelingen
  • Hoofdwerk - Positief
  • Pedaal - Hoofdwerk
  • Pedaal - Positief
Accessoires
Speelhulp

Media kerk en orgel

Publicaties-oud
Publicaties
Foto's

Rijswijk-kerk01Rijswijk-kerk02Rijswijk-orgel12Rijswijk-orgel01Rijswijk-orgel02Rijswijk-orgel03Rijswijk-orgel04Rijswijk-orgel05Rijswijk-orgel06Rijswijk-orgel07Rijswijk-orgel08Rijswijk-orgel09

Video

Bronnen

Bronnen/literatuur
  • Piet Bron - Orgbase.nl
  • Uit de geschiedenis van het kerkorgel van Bokhoven / G. v.d. Velden. - In: Met Gansen Trou, jrg. 16, nr. 1
  • Het koororgel H. Bonifatiuskerk - Rijswijk / Jos Laus. - Rijswijk : Parochie H. Bonifatius, 1983. - Brochure uitgegeven t.g.v. de ingebruikneming van het orgel
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983
  • Kroniek : 27 november 1983. - In: De Mixtuur, nr. 45, april 1984
  • Koororgel voor de Bonifatiuskerk te Rijswijk / Johan van Veur. - In: De Orgelvriend, jrg. 26 nr. 7, juli 1984

Recordinfo

Laatste updater
ID-nr
31
ID-code
BZLYP
Datum aanmaak
2020-12-31 21:44:54
Aangepast
2021-12-09 19:57:44
Opgevraagd