De Historie

Jaar eerste werken

1868

Historie

• 1868 - Nieuwbouw door firma Gradussen
• 1934 - Omgebouwd door firma Vermeulen
• 1944 - Verwoest tijdens bombardementen WOII

Algemeen

In de Heilige Laurentiuskerk te Vierlingsbeek stond een oud orgel dat in 1754 was gebouwd door de Luikse orgelbouwer Jean-Baptiste le Picard. Het was een éénklaviersorgel.

In 1840 waren er nogal wat reparaties nodig door P.F. van Dinter om het orgel werkend te houden. Blijkbaar vertoonde het gebrekkige orgel regelmatig mankementen en gezien de leeftijd was dat ook niet zo verwonderlijk.

Jaren later werd een offerte opgevraagd, ditmaal bij firma Gradussen, om de gebreken te herstellen:

"Dispositie voor VierlingsBeek

• twee nieuwe blaasbalken van greene hout 4 a 8 voet. fl. 200
• een nieuwe Windlade en mechaniek.
• Van de houte Prestant 8 v te maken, de Bourdon 16 met 7 of 8 nieuwe pijpen er bij van Vure hout.
• een nieuw Prestant bas 8 voet van Zink
• dan reparatie van het overige pijpwerk fl. 500
• dan bestaat het orgel als volgt fl. 700
  1. Prestant 8 voet
  2. Bourdon 16 v
  3. Holpijp 8 v
  4. fluit disc  8 v
  5. Prestant 4 v  bas
  6. Prestant 4 v  disc
  7. fluit 4 v
  8. quint 3 v
  9. octaaf 2
  10. flagelet 1 v
  11. Trompet  8 v  bas
  12. Trompet 8 v  disc

Voor een nieuw Positief met een nieuwe windlade met

1. 1. Holpijp 8 v
   2. Viol di gamba 8 v  disc
   3. fluit  4 v bas 
   4. fluit 4 v  disc
   5. piccolo 2 v
   6. basson 8 v bas
   7.               8    disc
   8. Ventil  fl. 600

Het is tenslotte niet wéér tot een reparatie gekomen: diverse orgelbouwers dienden een plan in maar het was firma Gradussen die in 1868 de opdracht ontving om een geheel nieuw orgel te bouwen voor de Sint Laurentius Kerk te Vierlingsbeek. Het oude orgel werd verkocht aan de nieuwe parochie te Siebengewald. Hoe het  Gradussen-orgel er heeft uitgezien is niet bekend.

Om het orgel te kunnen plaatsen diende de kerk grondig te worden gerenoveerd en aangepast, een nieuwe vliering werd aangebracht in de kerktoren. De toenmalige pastoor van Welie schreef hierover later in het Memoriaal:

"1868 Heeft het grootste en kostbaarste werk opgeleverd wat nog onder mij heeft plaats gehad, het oude orgel had veel aan reparatien enz gekost, en ’t was een groote prul, het is voor fl 300 verkocht aan de nieuwe parochie, het Siebengewalt. die f300 komen niet in de rekening van de Kerk voor, maar zijn eene vermindering geweest voor den gever van het nieuwe orgel, de toren was toen niet een met de kerk, maar met eene muur in den boog afgescheiden en het koor was vervolgens binnen de kerk, stak vooruit tot aan de eerste kolommen, dat alles is toen opgeruimd, de scheimuur tusschen kerk en toren uitgebroken en eene zolder, alles van eikenhout in den toren gebracht, dat alles was het werk orgelkast balustrade en beeld van de H Caecilia, van J.A. Oort, het orgel is gemaakt door de Gebroeders Gradussen te Winssen, het was te ver in het jaar gevorderd, ook waren alle pijpen enz nog niet klaar en moest men dus het werk uitstellen tot het volgend jaar, wij hadden toen reeds zoo veel ik meen het positief, dat wij het er mede hadden kunnen doen

Het volgende jaar dus 1869 is verder het orgel voltrokken, en dat dit een en ander veel geld heeft gekost, weten zij die het betaald hebben eene groote voldoening is het voor hun dat door deskundige, waaronder vooral genoemd moeten worden de WelEerw Heer N Janssen, Broeder Gregorius van de orde der Carmeliten te Boxmeer en zij als een zeer goed werk in alle opzigten moet genoemd worden, zoodat de Heeren Gebroeders Gradussen te Winssen allen lof verdienen en aanbevolen kunnen worden, dat het werk veel heeft gekost, blijkt nog uit de twee dubbelde deuren onder den toren a 414 het ijzeren hek a 250 en het gebrand glas, den H Laurentius voorstellende a 60 alle het zelfde jaar geplaatst

Nog zijn dit jaar door den Heer J.A. Oort de twee kleine altaren gemaakt en geplaatst, de oude zijn aan de nieuw opgerigte parochie van Vroomshoop gegeven, waar volop armoede en gebrek heerste" 

In “de Tijd" van 23 Augustus 1869 verscheen:

"Eer wien eer toekomt,

Het roomsch katholiek kerkbestuur alhier , overtuigd van de bekwaamheid van de heeren gebroeders Gradissen [Gradussen], orgelmakers te Winssin [Winssen] (Maas-Waal), meer daarin versterkt door de gunstige verslagen van het heerlijke orgel te Wageningen , mede door hun edelen vervaardigd, heeft het hun toevertrouwd, voor onze kerk een nieuw orgel te maken. Sedert vier maanden is het geheel afgewerkt , door onderscheidene heeren van groote kennis bespeeld, waaronder wij noemen den Weleerw. heer N. Janssen, thans te Venray, den heer van Dijk broeder Gregorius in het klooster te Boxmeer, en tot in het kleinste gedeelte onderzocht geworden, die hunne volle tevredenheid, wat toon, mekaniek, bouwstoffen en prijs aangaat, hebben te kennen gegeven, waarom het kerkbestuur het zich tot eenen pligt rekent, den heeren gebroeders Gradissen openlijk hunnen dank te betuigen en hen tevens aan alle kerkbesturen aan te bevelen.

UEds Dienaar A. vanWelie, Pastoor."

Pastoor van Welie was schoonfamilie van firma Gradussen, wat bij de gunning zeker geholpen zal hebben. Adviseur was N. Janssen (Venray) en Gregorius van Dijk.

1934 - Brandschade

In 1934 voltrok zich een ramp: er woedde een brand in de kerk. In de nacht vóór de laatste zondag in oktober zorgde een brand voor schade aan het kerkinterieur inclusief orgel. Van de verzekeringspenningen kon de firma Gebr. Vermeulen te Weert het orgel renoveren. Het werd hierbij verplaatst, uitgebreid en gedeeltelijk omgebouwd. Tevens werd het aangepast aan de laatste stand van de techniek: (...) het zangkoor werd uitgebreid en het mooie orgel op een beter plaats gezet en gemoderniseerd nl. pneumatisch gemaakt.

1944 - WOII

Helaas overleefde het aangepaste Gradussen-orgel de verwoesting van het kerkgebouw tijdens WOII in 1944 niet. Uit het schaderapport, dat kort na de oorlog werd opgemaakt, valt op te maken dat het orgel toen 19 sprekende stemmen op twee klavieren en een vrij pedaal had, en dat het Gedeeltelijk gebouwd [was] volgens het mechanische en pneumatische systeem met elektrische windaandrijving.

Orginele dispositie

Status orgel

Verwoest