De Locatie
- Naam kerk
- Sint Antonius Abtkerk
- Straat - nr
- Oosterweg 2
- Postcode
- 6602 HD
- Plaats
- Wijchen
- Regio
- Rijk van Nijmegen
- Provincie
- Gelderland
- Website
- Sint Antonius Abtkerk
- Longitude
- 5.7262627
- Latitude
- 51.8063788
De Historie
- Jaar eerste werken
- 1889
- Historie
- 1889 - Gebouwd door firma Gradussen
- 1958 - Aangepast door firma Vermeulen
- 2005 - Gerestaureerd door Nico van Duren
- 2011 - Wijziging windvoorziening door firma Vermeulen en plaatsing nieuwe magazijnbalg voor zwelwerk
- Algemeen
Rond 1850 werd de opdracht gegeven om een nieuwe kerk te bouwen als vervanger van de schuurkerk. Gradus Gradussen maakte de berekeningen, bestekken en begroting hiervoor. Tijdens de bouw hield hij toezicht op de werkzaamheden van aannemer W. Lucassen uit Lent. Deze bouwde voor fl. 23.600,= in 1853-1854 de nieuwe Sint Antonius Abtkerk te Wijchen, die op 2 oktober 1854 werd ingewijd.
In 1889 leverde firma Gradussen een nieuw orgel. dit was een geschenk van de parochie ter gelegenheid van het 25-jarig jubileum van pastoor J. van Lieshout. Pastoor van Lieshout kwam echter ruim een half jaar voor de oplevering van het orgel te overlijden.
De monumentale neo-renaissance orgelkas, in eikenhout gemaakt, was ontworpen door architect Pieter Stornebrink en de uitvoerend beeldhouwer was Pieter Adriaan de De Leeuw te Wijchen. De kas was goed aangepast aan het classicistische kerkgebouw. Op de torens van de kas staan onder meer het beeld van koning David, St. Cecilia en paus Gregorius de grote.
Het nieuwe Gradussen-orgel werd op 10 september 1889 gewijd, waarna een concert volgde door Jos Verheijen, organist uit Amsterdam.
Provinciale Noordbrabantsche en 's Hertogenbossche courant, 16-09-1889 De Tijd, 16-09-1889 Firma Gradussen leverde onderhoud aan het geplaatste orgel, in het originele werkschriftje van Gerard Driessen valt te lezen dat er op 8 juni 1903 stemwerkzaamheden aan het orgel hebben plaatsgevonden. Op 1 augustus 1904 werd het tongwerk gestemd en "Desem 7 gestemt en het orgel in orde gebracht".
Werkschrift Gradus Driessen
(1904)Verzoeken om het orgel te komen stemmen werden per briefje ontvangen en waren meestal afkomstig van de organist:
Verzoek van organist
(30-11-1904)1958 - Aanpassingen
In 1958 werd het orgel door de firma Vermeulen te Weert omgebouwd, sindsdien is het een elektro-pneumatisch orgel met een vrijstaande speeltafel.
De oorspronkelijke speeltafel bevond zich aan de linkerzijkant van de orgelkas. Vermeulen plaatste het tweede klavier in een zwelkast, die op een eigen balkon staat aan de linkerkant van het orgel. Deze zwelkast is geplaatst in een kubusvormige houten kas met latwerk. De jaloezieën bevinden zich aan de rechterzijde, naar het orgel toe. Het voormalige positief van firma Gradussen is in deze zwelkast opgesteld.
Het pijpwerk van firma Gradussen is geheel in het nieuwe concept van Vermeulen opgenomen, aangevuld met acht nieuwe registers van Vermeulen: met 700 extra pijpen werd het totaal uitgebreid naar 1.600 stuks. De voormalige Bourdon 16 is bij de wijzigingen verplaatst naar het zwelwerk.
De windvoorziening van het zwelwerk bestaat uit 2 regulateurs.
Het orgel werd op 30 maart 1958 opnieuw in gebruik genomen. Daarbij werd het orgel bespeeld door drie verschillende organisten: Ad de Goeij uit Wijchen, pater Theofried van Wel uit Alverna en pastoor Lambooy uit Woezik.
2004 - Revisie
Nadat het aanvankelijke plan om het orgel te gaan reconstrueren naar mechanisch, (gelukkig) was afgewezen, werd in 2004 door Jos Lemmens en Nico van Duren gestart met het reviseren van het orgel. Dit kwam in 2005 gereed en hierbij werden o.a. van 1.365 pijpen de membramen vervangen.
Het orgel had in aanvang slechts 15 registers. Nu 28 stemmen met zwelkast. De oorspronkelijke sleepladen van Gradussen zijn gebruikt met de reconstructie/nieuwbouw van het orgel in de Brigidakerk van Geldrop.
In het Wijchens Weekblad werd hierover gepubliceerd:
- Orginele dispositie
- Status orgel
- Bespeelbaar
De Dispositie
- Bereik
- IIP/28
- Technisch
- Manuaal omvang: C-g'''
- Pedaal omvang: C-f'
- Manuaal I: 9
- Manuaal II: 12
- Pedaal: 7
- Aantal (sprekende) registers: 28
- Toets tractuur: Elektro-pneumatisch
- Register tractuur: Elektro-pneumatisch
- Windlade: Kegellade
- Hoofdwerk
- Bovenwerk
- Nevenwerk
- Echowerk
- Zwelwerk
- Manuaal
Manuaal I
- Prestant 8'
- Gemshoorn 8'
- Bourdon 8'
- Octaaf 4'
- Roerfluit 4'
- Quint 2⅔'
- Octaaf 2'
- Mixtuur IV-VI sterk
- Trompet 8'
Manuaal II (in zwelkast)
- Zacht Gedekt 16
- Prestant 8'
- Salicionaal 8'
- Celeste 8'
- Holpijp 8'
- Prestant 4'
- Dwarsfluit 4'
- Nasard 2⅔'
- Nachthoorn 2'
- Tertiaan II sterk
- Solo Trompet 8'
- Kromhoorn 8'
- Positief
- Onderpositief
- Vulstem
- Pedaal
- Violonbas 16'
- Subbas 16'
- Zacht Gedekt 16'
- Octaafbas 8'
- Gedekt 8'
- Koraal 4'
- Bazuin 16'
- Koppelingen
- Manuaal I - Manuaal II
- Pedaal - Manuaal I
- Pedaal - Manuaal II
- Accessoires
- 1 Vrije combinatie
- Vaste combinaties (p - mf - f - ff - tutti)
- Tongwerken af
- Automatisch pedaal (instelbaar)
- Speelhulp
Media kerk en orgel
- Publicaties-oud
- Publicaties
- Foto's
- Video
Bronnen
- Bronnen/literatuur
- Piet Bron - Orgbase.nl
- Willemijn Hissink - Orgelsite.nl
- Wijding en bespeling van het vernieuwde orgel in de parochiekerk van de H. Antonius Abt te Wychen op zondag 30 maart 1958 om 5 uur nam
- De St. Antonius Abt-kerk in Wijchen met haar monumentaal Gradussen-orgel / Theo Peters Sengers. - Wijchen : Parochiebestuur De Hoeksteen, 1996
- Het historische orgel in Nederland 1886 - 1894 / Hans Fidom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2007. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 12)
- Werklijst | Kerkorgel onderhoud en revisie
- Langs Nederlandse orgels / J.F. van Os - Overijssel Gelderland, 1978
- Werkschrift Gradus Driessen
Recordinfo
- Laatste updater
- bizzibi
- ID-nr
- 33
- ID-code
- BAX7P
- Datum aanmaak
- 2020-12-31 21:47:55
- Aangepast
- 2022-10-23 11:45:50
- Opgevraagd
© 2022 - BizziBi.nl (GradussenOnline! sinds 2000)