De Locatie

Foto
Naam kerk
Sint Franciscus van Assisikerk (de Boomkerk)
Straat - nr
Admiraal De Ruijterweg 406
Postcode
1055 ND
Plaats
Amsterdam
Regio
Provincie
Noord Holland
Longitude
4.8503362
Latitude
52.383233

De Historie

Jaar eerste werken
1875
Historie
  • 1774 - Nieuwbouw door Johannes Petrus Hilgers
  • 1816 - Uitbreiding door Leonard van den Brink
  • 1875 - Vernieuwing en reparatie door firma Gradussen
  • 1911 - Verplaatsing door P.J. Adema & Zn.
  • 1920 - Aanpassing registers door Joseph Adema
  • 1959 - Restauratie door firma Verschueren Orgelbouw
  • 1979 - Onderhoud/reparatie door firma D.A. Flentrop
Algemeen

Johannes Pieter Hilgers bouwde in 1774 in de schuilkerk gewijd aan Franciscus van Assisië (in de Kalverstraat) een nieuw orgel. Het vorige orgel van de kerk werd verkocht aan de Rooms-Katholieke schuurkerk in Uitgeest. Leonard van den Brink voegde in 1816 een Bovenwerk toe.

Naast dat onderhoudswerkzaamheden werden uitgevoerd door firma F.C. Smits, werd ook door firma Gradussen in 1875 aan dit orgel gewerkt. Blijkens een publicatie in De Tijd d.d. 16-12-1875 werd door hen een nieuw positief geleverd "en de andere verbeteringen":

De Tijd, 16-12-1875

1911 - Verplaatsing

In 1911 werd het door firma Adema naar het huidige kerkgebouw werd verplaatst.

1920 - Aanpassing en vernieuwing

Joseph Adema wijzigde in 1920 de dispositie van het Bovenwerk, terwijl Verschueren in 1959 het Bovenwerk geheel vernieuwde, overigens met behoud van de windlade van firma Gradussen. Ook maakten zij een zelfstandig pedaal met zes registers. Deze werkzaamheden werden uitgevoerd onder begeleiding van dhr. H.L. Oussouren namens Monumentenzorg en dr. P.J. de Bruyn als adviseur namens de KKOR. De orgelkas is gerestaureerd onder advies van dhr. D. Verheus uit Den Haag en werd achter de balustrade geplaatst. Op 13 december 1959 nam men het orgel weer in gebruik. Het werd hierbij bespeeld door Theo Wijnen, organist van de kerk, en Evert Haak.

1979 - Restauratie orgel

In 1979 volgde een grondige restauratie door firma Flentrop, waarbij de Quint 5⅓' van het Pedaal werd verwijderd. Het resultaat van de restauratie van 1959 was niet bevredigend. Vooral de nieuw toegevoegde registers pasten niet bij het oude werk.

1984 - Hernieuwd onderzoek

In 1984 startte een nieuw onderzoek naar het orgel, waarna firma Flentrop de opdracht kreeg voor de restauratie. Hans van der Harst was adviseur bij de werkzaamheden. Het orgel is opnieuw in de balustrade geplaatst. Er werd een vrijwel nieuw bovenwerk gemaakt, waarbij het pijpwerk is gemaakt naar voorbeeld van bestaand Hilgers-materiaal. De Vox Humana van het hoofdwerk verhuisde naar het bovenwerk en werd vervangen door een nieuwe Gemshoorn. De Trompet werd vernieuwd, en de oude Trompet verhuisde naar het pedaal.

Op 10 mei 1992 werd het opnieuw in gebruik genomen tijdens een plechtige mis. Op 15 mei gaf Michael Hedley een presentatieconcert.

Orginele dispositie
Status orgel
Bespeelbaar

De Dispositie

Bereik
Technisch
  • Manuaal omvang: C-e''' (division between c' and cis')
  • Pedaal omvang: C-f'
  • Hoofdwerk: 15
  • Bovenwerk: 7
  • Pedaal: 5
  • Aantal (sprekende) registers: 27
  • Toets tractuur: Mechanisch
  • Register tractuur: Mechanisch
  • Windlade: Sleeplade
  • Stemtoonhoogte: a' = 427 Hz
  • Stemmingstemperatuur: Evenredig zwevend
  • Winddruk: 70 mm
Hoofdwerk
  • Bourdon 16' (B/D)
  • Prestant 8'
  • Holpijp 8'
  • Viola di Gamba 8' (discant)
  • Baarpijp 8' (B/D) (1992)
  • Octaaf 4'
  • Prestant 4' (discant)
  • Fluit 4'
  • Quint 3'
  • Octaaf 2'
  • Gemshoorn 2' (1992)
  • Mixtuur III sterk (1')
  • Cornet IV sterk (4') (discant)
  • Sexquialtra II sterk (discant)
  • Trompet 8' (B/D) (1992)
Bovenwerk
  • Bourdon 8' (19e eeuw)
  • Prestant 4' (1992)
  • Fluit Douce 4' (1992)
  • Quintfluit 3' (1992)
  • Octaaf 2' (1992)
  • Mixtuur III sterk (1') (1992)
  • Vox Humana 8'
Nevenwerk
Echowerk
Zwelwerk
Manuaal
Positief
Onderpositief
Vulstem
  • Mixtuur III sterk (Hoofdwerk)
    • C: 1' - ⅔' - ½'
    • c°: 2' - 1⅓' - 1'
    • c': 4' - 2⅔' - 2'
  • Mixtuur III sterk (Bovenwerk)
    • C: 1' - ⅔' - ½'
    • c°: 1⅓' - 1' - ⅔'
    • c': 2' - 1⅓' - 1'
    • c'': 2⅔' - 2' - 1⅓'
    • c''': 4' - 2⅔' - 2'
  • Sexquialtra II sterk
    • cis': 2⅔' - 1⅗'
  • Cornet IV sterk
    • cis': 4' - 2⅔' - 2' - 1⅗'
Pedaal
Koppelingen
Accessoires
Speelhulp

Media kerk en orgel

Publicaties-oud
Publicaties
Foto's

Amsterdam-kerk01Amsterdam-kerk03Amsterdam-orgel01Amsterdam-orgel02Amsterdam-orgel03

Video

Bronnen

Bronnen/literatuur
  • Piet Bron - Orgbase.nl
  • W&S Music - WenSmusic.nl
  • St. Franciscus van Assisië te Amsterdam. - In: Orgelnieuws fa. L. Verschueren c.v., Kerstmis 1959
  • Orgels gebouwd door de fa. L. Verschueren c.v. Heijthuijsen (L.) vanaf 1956. - [Heijthuijsen] : [fa. L. Verschueren c.v.], [1960]
  • Orgels in Amsterdam 1 : Rooms-Katholieke en Oud-Katholieke kerken en instellingen / Cor Boer, Theo Proeskie. - Amsterdam: Annie Bank, 1980
  • Orgelbouwnieuws : Amsterdam / A. Bijvank. - In: De Orgelvriend, jrg. 25 nr. 12, december 1983
  • Van een oud Amsterdams schuilkerkorgel / Victor Timmer. - In: De Mixtuur, nr. 45, april 1984
  • Het orgel in de Kerk van de H.-Franciscus van Assisië, genaamd 'De Boom', te Amsterdam / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 89 nr. 9, september 1993
  • Orgels in Noord-Holland : Historie, bouw en gebruik van de Noordhollandse kerkorgels / Jan Jongepier, Hans van Nieuwkoop, Willem Poot. - Schoorl : Uitgeverij Pirola, 1996
  • Het historische orgel in Nederland 1769 - 1790 / Jan Jongepier (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 1999. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 3)
  • Rooms-katholieke kerken in Amsterdam 1306-1935 / Simon van Blokland. - Amsterdam : Stadsuitgeverij Amsterdam N.V., 2002
  • Delpher.nl

Recordinfo

Laatste updater
ID-nr
54
ID-code
RCTB6
Datum aanmaak
2021-02-20 19:16:33
Aangepast
2021-10-20 19:12:37
Opgevraagd