De Historie

Jaar eerste werken

1877

Historie

• 1833 - Nieuwbouw door Franciscus Cornelis Smits
• 1856 - Diverse werkzaamheden door Franciscus Cornelis Smits
• 1877 - Diverse werkzaamheden door firma Gradussen
• 1925 - Restauratie/uitbreiding door Franciscus Cornelis Smits jr.
• 1986 - Restauratie door firma Pels & Van Leeuwen
• 2017 - Restauratie door firma Verschueren Orgelbouw

Algemeen

Toen het oude orgel van Jan van Dijck uit 1696 erg slecht begon te worden, gaf men op 19 februari 1832 de opdracht aan F.C. Smits om een geheel nieuw instrument te bouwen. Op 21 december 1833 is het opgeleverd.

Het oude instrument werd verkocht aan de Sint Martinuskerk te Heeze en is in 1835 hiernaar overgeplaatst door gebr. Franssen. Het wapenbord dat zich onder het orgel bevond, is nog overgebleven.

Na de vergroting van de kerk in de jaren 1853-1856 plaatste Smits het orgel in 1856 opnieuw in de kerk, vooraan op het zangkoor.

1877 - Restauraties

Mogelijk al vanaf 1870, maar zeker vanaf 1874, kwam het onderhoud in handen van firma Gradussen. Bij de restauratie in 1877 door de firma Gradussen werd het orgel op het balkon naar achteren geplaatst om voor de koorzangers meer ruimte te verkrijgen. Het onderpositieffront ging hierbij verloren.

De klaviatuur verhuisde van de achterzijde naar de rechter zijkant van het orgel waardoor de mechanieken (nagenoeg) geheel moesten worden vernieuwd. Daarbij kreeg het nieuwe klavieren en registerknoppen.

Verder is de dispositie van het positief aangepast aan de smaak van de tijd, in romantische zin, maar het manuaal bleef ongewijzigd.

De door F.C. Smits geplaatste registers van het Positief (Prestant 4', Octaaf 2', Flageolet 1' en de Klairon 4' bas) werden vervangen door Salicionaal 8', Melophone 4’, Flûte Douce 4' bas en Flûte Octav 4' discant.

De oorspronkelijke ornamenten die op de kas stonden opgesteld werden verwijderd, omdat er geen plaats meer was.

1925 - Aanpassingen

In 1925 wijzigde de firma Smits uit Reek het orgel. Er werd een nieuw pedaalklavier gemaakt, en drie nieuwe stemmen werden geplaatst (Trompet 8', Viola 8' en Vox Celeste 8').

Het orgel is in 1986 onder advies van Hans van der Harst gerestaureerd door Pels & Van Leeuwen. Uitgangspunt van de toestand van 1877. De Trompet en de Klairon zijn nog niet vernieuwd. Op 18 mei 1986 werd het orgel weer in gebruik genomen. Hans van der Harst speelde het in. Het wapenschild hing oorspronkelijk onder het orgel. Het is na 1986 op de middentoren geplaatst.

In 2016-2017 voerde de firma Verschueren een nieuwe restauratie uit, onder advies van Rogér van Dijk. De geserveerde Klairon 4' is nieuw gemaakt en op het positief geplaatst. Het orgel is geheel schoongemaakt en de intonatie is waar nodig herzien. De winddruk is op 86 mm gezet.

Orginele dispositie

Dispositie bij oplevering in 1833

• Hoofdwerk
  • Bourdon 16'
  • Prestant 8'
  • Holpijp 8'
  • Viola di Gamba 8'
  • Octaaf 4'
  • Fluit 4'
  • Octaaf 2'
  • Mixtuur III sterk
  • Bombarde 16' (gedeeld)
  • Trompet 8' (gedeeld)
• Positief
  • Holpijp 8'
  • Flute Travers 8' (discant)
  • Prestant 4'
  • Fluit 4'
  • Octaaf 2'
  • Flageolet 1'
  • Kromhoorn 8' (gedeeld)
  • Clairon 4' (bas)
• Pedaal aangehangen
• Manuaalkoppel
• Tremulant

Dispositie na werkzaamheden in 1925

• Hoofdwerk
  • Bourdon 16'
  • Prestant 8'
  • Holpijp 8'
  • Viola di Gamba 8'
  • Octaaf 4'
  • Fluit 4'
  • Octaaf 2'
  • Mixtuur III sterk
  • Bombarde 16' (gedeeld)
  • Trompet 8' (gedeeld)
• Positief
  • Salicionaal 8'
  • Holpijp 8'
  • Flute Travers 8' (discant)
  • Viola 8'
  • Vox Celeste 8'
  • Melophoon 4'
  • Flûte Octaviante 4' (discant)
  • Flûte Douce 4' (bas)
  • Tremolo
• Pedaal aangehangen
• Manuaalkoppel

Status orgel