De Locatie

Foto
Naam kerk
Sint Lambertuskerk
Straat - nr
Laar 47
Postcode
5388 HC
Plaats
Nistelrode
Regio
Peel
Provincie
Noord Brabant
Longitude
5.5618843
Latitude
51.7003262

De Historie

Jaar eerste werken
1874
Historie
  • 1858 - Nieuwbouw door Matthieu van Dinter te Westerblokker
  • 1874 - Aanpassingen en reparaties te Westerblokker door firma Gradussen
  • 1977 - Overplaatsing naar Nistelrode door firma J.H. Vermeulen
Algemeen

De Waterstaatskerk van Nistelrode werd in 1842 gebouwd in Toscaans-classicistische stijl naar een ontwerp van L. Rijsterborgh. Er stond tussen 1858 en 1921 een fraai orgel van Paulus van Nistelrooij maar dit instrument ging verloren tijdens de vergroting van de kerk.

In 1949 bouwde Verschueren een nieuw orgel maar deze werd bij de vergroting van de kerk rond 1972 weer verwijderd. Het Verschueren-orgel werd afgebroken en kwam niet meer terug in de kerk.

1973 - Besluitvorming

De RK parochie van Nistelrode had intussen haar Waterstaatskerk een algehele restauratie laten ondergaan. In 1973 werd besloten hiervoor een historisch orgel aan te kopen. Dat werd gevonden in de inmiddels gesloten, Sint Michaëlskerk te Westerblokker.

Dit orgel was daar in 1858 gebouwd door M. van Dinther maar moest verdwijnen vanwege de bouw van een nieuwe parochiekerk. Van Dinther gebruikte bij de bouw een hoeveelheid ouder materiaal. De kas was een elegant voorbeeld van een op rococo geïnspireerde stijl. In tegenstelling tot de hoofdwerkskas is de kas van het positief geheel vlak. Oorspronkelijk was de zachthouten kas in een eikenimitatie geschilderd, later werd voor pasteltinten gekozen. Bij de restauratie is dit gehandhaafd.

In 1874 werd dit Van Dinther-orgel door firma Gradussen uitgebreid, aangepast en gerepareerd: onder andere het onderpositief werd gewijzigd en de frontpijpen van het positief verwijderd.

1977 - Overplaatsing

In 1977 werd het Van Dinther-orgel uit de oude Sint Michaëlskerk te Westerblokker daadwerkelijk aangekocht. In Westerblokker werd een nieuwe kerk gebouwd: het kerkmeubilair van de oude kerk werd verkocht aan de Sint Bartholomeuskerk te Beek-Ubbergen terwijl het orgel dus overging naar de Sint Lambertusparochie in Nistelrode.

Via firma Jos. Vermeulen uit Alkmaar werd het orgel aangekocht, zij demonteerden en restaureerden het orgel volledig. Zij wijzigde de dispositie van het positief naar een meer bij de oorspronkelijke dispositie, aansluitende dispositie. Dit werd onder supervisie van Hans van der Harst uitgevoerd. Zij wijzigden de dispositie van het positief naar een meer bij de oorspronkelijke dispositie, aansluitende dispositie. Zij bouwden het orgel op in Nistelrode met onder meer een reconstructie van het front van het OP (Gradussen)  en de tongwerken van het HW (van Dinter). Het pijpwerk van Van Dinter (HW) en Gradussen (OP) bleef grotendeels behouden.

Het orgel werd op 15 augustus 1977 in gebruik genomen.

1997 - Reparaties

De firma Flentrop voerde in 1997 nog enkele reparaties uit, restauratie van dit opmerkelijke instrument is in voorbereiding. Bijzonder is de decoratie van het hoofdwerk, gebaseerd op een front dat is afgebeeld in het boek ‘L.Art du facteur d’orgues’ van de Franse orgelexpert Dom Bédos (1766).

Ook het vlakke front van het onderpositief is bijzonder en contrasterend met het HW.

Orginele dispositie

De dispositie zoals het orgel werd aangekocht vanuit Westerblokker:

  • Hoofdwerk
    • Prestant 16' (discant)
    • Bourdon 16'
    • Prestant 8'
    • Bourdon 8'
    • Octaaf 4'
    • Fluit 4'
    • Quint 3' (bas)
    • Octaaf 2'
    • Mixtuur IV sterk
    • Cornet V sterk (discant)
    • Trompet 16' (discant)
    • Trompet 8' (gedeeld)
    • Clairon 4' (bas)
  • Positief
    • Quintadeen 16' (discant)
    • Bourdon 8'
    • Open Fluit 8'
    • Viola di Gamba 8'
    • Voix Céleste 8'
    • Fluit 4', Fagot 8' (gedeeld)
  • Pedaal
    • Aangehangen
  • Manuaalkoppel
    • Twee afsluiters
Status orgel
Bespeelbaar

De Dispositie

Bereik
Technisch
  • Manuaal omvang: C-f'''
  • Pedaal omvang: C-g°
  • Hoofdwerk: 13
  • Positief: 8
  • Pedaal: Aangehangen
  • Aantal (sprekende) registers: 21
  • Toets tractuur: Mechanisch
  • Register tractuur: Mechanisch
  • Windlade: Sleeplade
  • Stemtoonhoogte: iets boven a'=440 Hz
  • Stemmingstemperatuur: Evenredig zwevend
  • Winddruk: 72 mm
Hoofdwerk
  • Prestant 16' (discant)
  • Bourdon 16'
  • Prestant 8'
  • Holpijp 8'
  • Octaaf 4'
  • Fluit 4'
  • Quint 3' (bas)
  • Octaaf 2'
  • Cornet V sterk (discant)
  • Mixtuur IV sterk (2')
  • Trompet 16' (discant) (1977)
  • Trompet 8' (B/D) (1977)
  • Clairon 4' (bas) (1977)
Bovenwerk
Nevenwerk
Echowerk
Zwelwerk
Manuaal
Positief
  • Quintadena 8' (ca. 1890/1977)
  • Bourdon 8'
  • Fluittravers 8' (ca. 1890)
  • Viola 8' (ca. 1890)
  • Prestant 4' (1977)
  • Open Fluit 4'
  • Woudfluit 2' (1977)
  • Fagot 8' (bas) (ca. 1890)
  • Hautbois 8' (discant) (ca. 1890)
Onderpositief
Vulstem
Pedaal
  • Aangehangen aan hoofdwerk
Koppelingen
  • Manuaalkoppel
Accessoires

Mixtuur IV sterk (Hoofdwerk)

  • C: 2' - 1⅓' - 1' - ⅔'
  • c°: 2⅔' - 2' - 1⅓' - 1'
  • c': 4' - 2⅔' - 2' - 1⅓'
  • c'': 5⅓' - 4' - 2⅔' - 2'

Cornet V sterk discant (Hoofdwerk)

  • c': 8' - 4' - 2⅔' - 2' - 1⅗'
Speelhulp

Media kerk en orgel

Publicaties-oud
Publicaties
Foto's

Nistelrode-kerk02Nistelrode-kerk03Nistelrode-orgel05Nistelrode-orgel03Nistelrode-orgel02Nistelrode-orgel04Nistelrode-orgel06Nistelrode-orgel08Nistelrode-orgel07

Video

Bronnen

Bronnen/literatuur
  • Piet Bron - Orgbase.nl
  • Orgelbouwnieuws. - In: Het Orgel, jrg. 69 nr. 2, februari 1973
  • Korte orgelbouw-berichten / Jan Jongepier. - In: Het Orgel, jrg. 72 nr. 10, oktober 1976
  • Het orgel in de Sint Lambertuskerk te Nistelrode (N.B.) / Hans van der Harst. - In: Het Orgel, jrg. 74 nr. 4, april 1978
  • Disposities van de voor orgelconcerten in aanmerking komende orgels in Oss en regio / Orgelkring F.C. Smits. - ca. 1980. - Gestencilde brochure
  • Het werk van de orgelmakersfamilie Van Eijsdonck - Van Nistelrooy - Kuijte / Wout van Kuilenburg. - 's Hertogenbosch: Noordbrabants Genootschap, 1983
  • Repertorium van orgels en orgelmakers in Noord-Brabant tot omstreeks 1900 / Frans Jespers. - 's-Hertogenbosch : Het Noordbrabants Genootschap, 1983
  • Nistelrode : Zeven eeuwen parochie 150 jaar waterstaatskerk / R. van Berkom. - Nistelrode : Parochiebestuur Sint Lambertus, 1992
  • Het historische orgel in Nederland 1858 - 1865 / Teus den Toom (eindred.). - Amsterdam : Stichting NIvO, 2003. - (Encyclopedie Het Historische Orgel in Nederland ; 8)
  • Najaarsexcursie in Noordoost Brabant op zaterdag 9 oktober / Wim van der Ros. - In: De Orgelvriend, jrg. 52 nr. 10, oktober 2010
  • Langs Nederlandse orgels / Hans van der Harst, 1979

Recordinfo

Laatste updater
ID-nr
77
ID-code
Q7SDVLN
Datum aanmaak
2021-06-13 11:53:14
Aangepast
2021-12-17 17:45:15
Opgevraagd