De Historie

Jaar eerste werken

1903

Historie

• 1680 - Nieuwbouw door Stephanus Cousijns
• 1851 - Onderhoud/reparaties door Willem Hendrik Kam
• 1864 - Overplaatsing door Schölgens & Van der Weijde, firma Van den Haspel te Rotterdam
• 1903 - Onderhoud/reparaties door firma Gradussen
• 1908 - Nieuw orgel in oude kas door firma A. Standaart
• 1980 - Nieuw orgel in oude kas door Sebastian Friedrich Blank
• 1998 - Restauratie door J.C. van Rossum
• 2012 - Restauratie door J.C. van Rossum

Algemeen

Afwegingen vooraf:

In Woudrichem werd, zoals te lezen valt in het werkschrift van Gradus Driessen, onderhoud uitgevoerd aan een orgel:

Dit kan betrekking hebben gehad op twee kerken:

• RK Sint Johannes Nepomucenuskerk
  • Hier staat vanaf 1885 een harmonium dat was geplaatst achter een schijnfront. Eerder stond daar een kabinetorgel van Schmidt. Het front werd toegewezen aan Smits-Reek, maar volgens Broekhuijzen is dit onjuist. Het kabinetorgel is na 1885 verdwenen dus het is onwaarschijnlijk dat firma Gradussen daar nog iets aan heeft gedaan.
• NH Martinuskerk
  • Hier is in 1864 een Cousijns-orgel naar toe overgeplaatst. In 1908 vernieuwde A. Standaart het binnenwerk van dit orgel omdat de oude was versleten. De kas bleef origineel.

Op moment van schrijven is de meest aannemelijke optie dat de genoemde werkzaamheden betrekking hadden op de NH Martinuskerk.

1680 - Haagse oorsprong

De met fraai houtsnijwerk, rijk versierde orgelkas in de Hervormde Kerk te Woudrichem stamt uit 1680 en is oorspronkelijk afkomstig uit de Kloosterkerk te Den Haag Het was destijds een geschenk van stadhouder Willem III.

Mogelijk is bij de bouw van het orgel gebruik gemaakt van het overbodig geworden kleine orgel uit de Grote Kerk te Den Haag. De bouwer is niet bekend maar er zijn sterke aanwijzingen dat het gaat om Stephanus Cousijns. Deze Cousijns werkte rond 1680 aan verschillende Haagse orgels en tevens wordt zijn naam vermeld in een aantal aantekeningen betreffende muziekaangelegenheden in de Kloosterkerk.

In 1851 vernieuwde Willem Hendrik Kam de klavieren.

1864 - Overplaatsing naar Woudrichem

In oktober 1864 bood men het orgel te koop aan. Firma Van den Haspel, Schölgens en Van der Weijde plaatste het orgel in 1864 over naar Woudrichem. Daarbij werd niets gewijzigd aan het orgel..

1903 - Onderhoud door firma Gradussen

In de periode na de overplaatsing werd er onderhoud en stemwerkzaamheden uitgevoerd onder andere door firma Gradussen, in elk geval gedurende de periode 1903/1904. Het binnenwerk was echter oud en versleten en moest vervangen worden.

1908 - Ombouw naar pneumatisch

In maart 1908 stopte de activiteiten van firma Gradussen vanwege het overlijden van Gradus Driessen op jonge leeftijd. In hetzelfde jaar plaatste A. Standaart een nieuw, pneumatisch binnenwerk omdat het oude binnenwerk als versleten werd beschouwd. Al het historisch pijpwerk ging daarbij verloren. Adviseur was dhr. R. Roomer.

Op 8 november 1908 nam men het orgel in gebruik waarbij het bespeeld werd door de bekende Rotterdamse organist G.B. van Krieken.

1980 - Nieuw binnenwerk in oude kas

In 1979 werd besloten tot plaatsing van een nieuw binnenwerk dat beter zou passen bij de historische kas. Firma S.F. Blank te Herwijnen voerde dit werk uit.

De dispositie hiervoor werd in hoofdlijnen afgeleid van de notities in de "Dispositiën der merkwaardigste Kerk-orgelen" van Joachim Hess uit 1774. De Vox Humana is een oud register, afkomstig uit een vroeg 18e-eeuws orgel. Alle andere stemmen zijn nieuw door Blank gemaakt.

Bij de restauratie ban het orgelfront kwam onder de witte verflaag bladgoud tevoorschijn.

Op 12 september 1980 werd het orgel weer door de kerk in gebruik genomen. Op 19 september volgde een presentatie op een open orgeldag. 's Avonds werd er geconcerteerd door Stephen Taylor en Peter van Dijk.

1998 - Groot onderhoud

In 1998 voerde de firma Van Rossum te Andel onderhoud uit. Daarbij zijn de tongwerken opnieuw geïntoneerd. In 2012 zijn de balgen door Van Rossum gerestaureerd.

Orginele dispositie

Status orgel

Bespeelbaar